Op woensdag 29 juni vindt de cursus ‘Ethiek in de ouderenzorg’ plaats in het ACTA-gebouw te Amsterdam (09.00-16.00 uur). Deze cursus is een onderdeel van de opleiding tot tandarts-geriatrie (module 8.1) en ook toegankelijk voor belangstellenden van de geriatrische tandheelkunde.

Mariëlle Diepeveen, arts en docent medische ethiek, en Gert Jan van de Putten, Specialist Ouderengeneeskunde en kaderarts palliatieve zorg, maken u wegwijs in de Medische Ethiek, in het bijzonder in relatie tot de ouderenzorg. Onlangs kwamen wij met de cursisten tot de conclusie dat wij in de zorg voor ouderen menigmaal met ethische vraagstukken geconfronteerd worden. Voor velen is ethiek echter een vaag begrip. Het is soms lastig aan te geven wat de ethische aspecten zijn van een vraagstuk. Ook is niet duidelijk wat een ethische beschouwing oplevert. Soms maakt ethiek problemen nog ingewikkelder dan ze tevoren waren. Tegelijkertijd hebben nogal wat mensen de indruk dat ethische beschouwingen niet meer zijn dan persoonlijke standpunten. Maar wie zijn wij om die standpunten te beoordelen, laat staan te veroordelen? Deze cursusdag biedt u handvatten en ervaring om hiermee om te gaan.

Cursusomschrijving

Mariëlle Diepeveen spreekt in de ochtend over ‘Ethiek in de ouderenzorg: regels of zorgrelatie?’
In de lezing wordt ingegaan op verschillende benaderingen in de medische ethiek, in het bijzonder in relatie tot ouderenzorg. Een bekende benadering is de principe-benadering, waarin ethische problemen worden geanalyseerd in termen van vier principes (respect voor autonomie, weldoen, niet-schaden en rechtvaardigheid). Deze benadering wordt wel aangeduid als regelethiek. Een alternatieve benadering gaat uit van de morele ervaring van betrokkenen in het zorgproces. Deze benadering kan worden gekarakteriseerd als zorgethiek. Uitgaande van deze benadering vereist het omgaan met morele problemen reflectie op de morele ervaring in de vorm van moreel beraad. In de lezing wordt ingegaan op de relevantie van beide benaderingen voor de ouderenzorg. Tevens wordt een oefening gedaan in moreel beraad. Ter voorbereiding hiervan wordt de deelnemers gevraagd een casus mee te brengen van een moreel probleem in de eigen praktijk (en dilemma dat je ervaren hebt). In het moreel beraad zal een van deze dilemma’s uitgebreid besproken worden.

Gert-Jan van der Putten en Claar van der Maarel-Wierink vullen het middagprogramma met u in. Daarbij brengen we het Moreel Beraad en de toepassing van de Wet Zorg en Dwang verder in praktijk. Dit doen we aan de hand van casuïstiek en een verdiepingsopdracht. Er wordt in kleine groepjes samen gewerkt om ons de materie eigen te maken.

C.V.’s :

Mariëlle Diepeveen is promovendus en docent Medische Ethiek op de afdeling Ethiek, Recht en Humaniora (ERH) van Amsterdam UMC. Na haar studie geneeskunde werkte zij als ANIOS Neurologie in het OLVG en medisch adviseur. Sinds 2015 is zij als docent medische ethiek werkzaam op de afdeling ERH, alwaar zij met veel plezier lesgeeft aan geneeskundestudenten, verpleegkundigen, huisartsen in opleiding en arts-assistenten. Daarnaast is zij betrokken bij de ontwikkeling en coördinatie van het onderwijs. Haar promotieonderzoek gaat over het ethiekonderwijs binnen de geneeskundeopleiding. Hierbij ligt de nadruk op de ervaringen van studenten, docenten en clinici met het ethiekonderwijs en de integratie van ethiekonderwijs met andere (klinische) disciplines.

Gert-Jan van der Putten werkt als specialist ouderengeneeskunde en kaderarts palliatieve zorg bij Dagelijks Leven, een particuliere zorginstelling met bijna 80 locaties door heel Nederland voor mensen met dementie. Daarvoor heeft hij ruim 20 jaar bij meerdere grotere verpleeghuisorganisaties gewerkt. Als kaderarts palliatieve zorg is hij betrokken bij twee Palliatieve Thuiszorg groepen (PaTz) in Hilversum, maakt hij deel uit van het Regionaal Consultatie Team Palliatieve zorg in de Regio Gooi- en Vechtstreek en is hij adviseur bij 2 Hospices. Daarnaast heeft hij als missie de mondzorg voor (kwetsbare) ouderen te verbeteren. In 2011 is hij gepromoveerd met het proefschrift “Poor Oral health, a potential new geriatric giant’. Als senior onderzoeker en docent is hij verbonden met de afdeling Tandheelkunde van het Radboudumc en geeft hij als gastdocent les op meerdere Hogescholen en Universiteiten. Daarnaast heeft hij hoofdstukken in verschillende leerboeken geschreven en is hij redacteur van het tijdschrift Socares.

Claar van der Maarel-Wierink behaalde haar tandartsdiploma in 2003 aan het ACTA. In 2007 rondde zij haar opleiding tot tandarts-geriatrie af aan het UMC St Radboud te Nijmegen en in 2013 promoveerde zij op het onderwerp ‘Dysphagia and poor oral health: significant risk factors of aspiration pneumonia in frail older people’. Haar praktijk MondVitaal is gespecialiseerd in zorg voor ouderen. Daarnaast is zij werkzaam bij ACTA voor de vakgroep Orale Geneeskunde en is zij voorzitter van de opleidingscommissie van de differentiatieopleiding tandarts-geriatrie.